فرومن در زنبوران عسل
توضیحات:
-
فرومن در زنبوران عسل:
مواد شیمیایی هستند که غدد آنها را تولید می کنند و به بیرون ازبدن حیوان ترشح می شوند. این فرومون ها وقتی به حیوانات دیگراز همان گونه می رسند پیامی را انتقال می دهند. این پیام ها ممکن است از طریق هوا ، غذا و یا تماس با شاخک ها منتقل شوند . فرومون ها اگرچه به وسیله ي غدد ترشح می شوند اما هورمون نیستند . هورمون ها در داخل بدن ترشح می شوند و اطلاعات را فقط در داخل بدن منتقل می کنند . زنبورهای عسـل نسبت به سایر حیوانـات ، فـرومون های شناخته شده ي بیشتری تـولید می کنند . این فرومون ها معمولاً فقط از کربن ،هیدروژن و اکسیژن تشکیل شده اند . ترکیب شیمیايی آنها نسبتاً ساده است . وزن مولکولی آنها پایین و بین 80 تا 300 می باشد .
اکثر فعالیت های زنبور عسل با فرومون ها هدایت می شود و زندگی اجتماعی زنبور عسل وابسته به آن است . فرومون ها را از نظر کاربرد به دو گروه داخل کندو و خارج کندو تقسیم می کنند . از مهم ترین فرومون هایی که در خارج کندو استفاده می شود می توان به جذب کننده های جنسی ، فرومون های هشداردهنده ، ترشح غدد نازانف و آنهایی که در جمع کردن زنبورهای بچه کندو به کار می روند اشاره نمود.
فرومون های اعلام خطر، برای دفاع از آشیانه ، لاروها و ذخایرعسل و گرده در برابر دشمنان به کار می روند . این فرومون ها توسط دستگاه نیش و غدد آرواره ای تولید می شود .آنها باعث هوشیاری زنبورها ، خبر کردن کلونی ، علامت دادن به نشانه ی حمله ی دشمن می شوند و زنبورها را تحریک می کنند تا نیش بزنند .
هنگامی که زنبورهای نگهبان سوراخ پرواز از وجود دشمن با خبر می شوند ، شکم خود را بالا می برند و نیش را بیرون می آورند که گاهی اوقات قطره ای زهر از آن می چکد . زنبورها در این حالت به منظور انتشار این فرومون ، شروع به بال زدن درجا می کنند . این امر باعث ایجاد وضعیت تهاجمی در سایر زنبورها می شود .درنتیجه زنبورها به هر چیزی در نزدیکی کندو مخصوصاً اگر سیاه و متحرک باشد و یا بوی پستانداران را بدهد حمله می کنند .
ایزوفنیل استات:
ترکیب اصلی فرومون های هشداری ،« ایزوفنیل استات »است که تا 5 دقیقه پس از نیش زدن از کیسه ی زهر بر جای مانده بر روی بدن پستاندارهدف ، آزاد می شود . این ماده یک واکنش سریع را ایجاد می کند .
بیشتر زنبورداران پی برده اند که بوی فرومونهای هشداری را می توانند با دود خنثی نمایند . زنبورهای دود داده شده حمله نمی کنند بلکه با عقب نشینی بطرف کندو عسل دانشان را پر از عسل می نمایند.
هپتانون:
دومین فرومون هشداری ،« هپتانون » است که از غدد آرواره ای کارگران ترشح می شود .تأثیراین فرومون به مراتب کمتر از ایزوفنیل استات است و بیشتر برای حشرات مهاجم به کار می رود .
بیشتر زنبورداران پی برده اند که می توانند بوی فرومون های هشداری را با دود خنثی نمایند . زنبورهایی که دود را حس کرده اند حمله نمی کنند بلکه با عقب نشینی به طرف کندو ، عسل دانشان را پر از عسل می نمایند
نازانف:
یکی دیگر ازفرومون های مهم زنبور عسل ، فرومون «نازانف» است که فقط توسط زنبورهای کارگر در موارد : علامت گذاری منبع آب ، ورودی کندو و نیز به عنوان عاملی جهت گردآوری زنبورها به طرف خوشه ي بچه کندو ترشح می شود .البته ترشح غدد آرواره ای ملکه درهماهنگی حرکت دسته جمعی بچه کندو نیز مؤثر است .غده ی نازانف درقسمت پشتی حلقه ی هفتم شکم و زیر آن قرار دارد . این غده با خم کردن شکم دیده می شود .ثابت شده است که ترکیب های مختلف مربوط به بوی کلونی، بازگشت زنبورهایی را که به دنبال شهد رفته بودند در پي داشته و هدایت آن ها را به داخل کندو تسهیل می نماید .اين بوهای مؤثر مانند شـان خالی ، عسـل، گـرده ، بـره موم ، مـوم خالص زنبور عسل ، ملکه ، زنبور نرو کارگرهای زنده ، کارگرهایی که به تازگی کشته شده اند و کلیه ی موادی که همراه کارگران وارد کندو می شود و همچنین فرومون صناعی نازانف می باشد .