معرفی زنبور نر
توضیحات:
-
یکی دیگر از زنبورانی که در کندو تردد دارد زنبور نر می باشد که شناخت و تمیز دادن آن از سایر زنبورهای داخل کندو بسیار راحت می باشد.زنبور نر با حالت ضخیم تر از زنبور کارگر و بدون نیش می باشند. و درمواقع شهد نوشی خرطوم آنه کوتاهتر از زنبور کارگرمی باشد.وظیفه جمع آوری شهد و گرده را برعهده ندارد. حتی در مواقع پرواز این زنبور، صدای وزوز قوی از حرکت بالهایش به گوش میرسد.
زنبور های نر پس از تولید معمولاً در سطح شان و نزدیک به محل تولد خود تقریباً ثابت می مانند و زنبورهای کارگر به آن ها غذا می دهند. معمولاً زنبورهای کارگر به زنبورهای نر مسن تر بیشتر غذا می دهند چون زنبورهای نر مسن قادرند با رفتار مخصوص خود غذای بیشتری دریافت کنند.
پس از آن که زنبورهای نر از سن حدود 7 تا 8 روزه گی گذشتند به آن ها عسل داده می شود ولی قبل از این سن به آن ها غذای مخصوص نوزادان داده می شود. زنبورهای نر پس از آن که به سن حدود 4 تا 14 روزه گی رسیدند اولین پرواز خو را انجام می دهند. پرواز نرها اکثراً بین ساعات 2 تا 4 بعد از ظهر صورت می گیرد ولی ممکن است کمی زودتر یا دیرتر نیز انجام شود. در اولین پرواز، زنبورهای نر جهت یابی کرده و محل دقیق کندوی خود را شناسایی می کنند. این گونه پروازها معمولاً حدود 6 تا 15 دقیقه طول می کشد ولی مدت پروازهای جفت گیری آن ها حدود 25 تا 75 دقیقه می باشد. قبل از پروازهای جفت گیری، زنبور های نر مقدار زیادی عسل می خورند. شعاع پرواز زنبورهای نر از محل کندوی خود حدود 3 کیلومتر گزارش شده است.
در پروازهای جفت گیری و جهت یابی، زنبورهای نر اساساً از علایم زمینی استفاده می کنند و سرعت پرواز آن ها حدود 2/9 تا 1/16 کیلومتر در ساعت گزارش شده است. زنبورهای نر در روزهای آفتابی به طور متوسط 3 تا 4 مرتبه و در روزهای ابری فقط یک مرتبه از کندو خارج و داخل می شوند. درجه حرارت مناسب برای انجام پرواز زنبورهای نر بیش از 16 درجه سانتیگراد و تا حداکثر حدود 38 درجه سانتیگراد است. در هوای ابری و بادی پروازهای زنبورهای نر متوقف می شود. محققین مختلف گزارش داده اند که عده ای از زنبورهای نر در جریان پروازهای جهت یابی اشتباهاً به کندوهای اطراف وارد می شوند. در هنگام جفت گیری با ملکه، عده ای از زنبورهای نر به صورت گروهی ملکه را تعقیب کرده و تک تک با وی جفت گیری می کنند.
عده ای از محققین معتقدند که زنبورهای نر در مکان های مخصوصی در فضا جمع می کنند و منتظر آمدن ملکه می شوند. این مکان ها که به آن ها «محل تجمع زنبورهای نر» گفته می شود در حدود شعاع پرواز نرها بوده و احتمالاً به وسیله ی فرمون های مخصوص نرها علامت گذاری شده و ملکه را به طرف آن ها هدایت می کنند. در جریان پروازهای جفت گیری، زنبورهای نر ابتدا هر شیئی را که در هوا در حال حرکت باشد تعقیب می کنند ولی پس از مدتی به واسطه ی حس بویایی خود به ماهیت آن پی می برند.زنبورهای نر برخلاف کارگران مجازند به هر کندویی که مایلند بروند بدون آن که سربازها مانع ورودشان گردند. مجاز بودن رفت و آمد نرها به کندوهای مختلف یکی از بزرگترین اشکالات زنبورداری است که باعث انتقال بیماری به دیگر کندوها می شود. در خرداد و تیر تعداد نرهای هر کندو به حداکثر می رسد. تعداد متعادل برای هر کندو حدود 500 زنبور نر حساب می شود ولی اغلب بیش از این ها شده. به 3000 عدد و بیشتر هم می رسند که برای زنبوردار به هیچ وجه جالب نیست چون در هیچ یک از فعالیت های شهدآوری شرکت نمی کنند.
زنبورهای نر بسیار پرخور بوده و از آن جایی که خودشان معمولاً عسل را از سلول های شان ها بر نمی دارند عده ای از زنبورها مأمور تغذیه آنها هستند. در نتیجه تعداد نه چندان کمی از زنبورهای کارگر مشغول خدمت به آن ها شده و از کار اصلی خود که آوردن شهد به کندوها باشد باز می مانند.
تنها کاری که نرها می توانند انجام دهند و برای آن نیز درست شده اند جفت گیری با ملکه های باکره است که پس از رسیدن به سن بلوغ یعنی 12 روز پس از تولد آمادگی برای این کار پیدا می کنند.
پدیده نر کشی:
از اوایل مرداد ماه قدرت جمعیت ها رو به کم شدن است. در حالت عادی جمعیت ها دیگر ملکه ای تولید نمی کنند تا نرها با آن ها جفت گیر کنند. به این طریق وجودشان بی فایده می گردد. از این تاریخ به بعد کارگران نرها را به صورت موجوداتی مفت خور و مزاحم نگاه می کنند که اگر اجازه ادامه ی زندگی داشته باشند قسمت اعظم عسل های ذخیره شده در زمستان باید صرف تغذیه آن ها گردد که از نظر اقتصادی به ضرر کارگران تمام خواهد شد.
به همین دلیل زنبورهای کارگر اغلب از اواسط مرداد ماه مانع ورود زنبورهای نر به کندوهایشان می گردند. اسرار و سرسختی نرها برای ورود به داخل کندو آن قدر ادامه می یابد تا از گرسنگی در کنار سوراخ پرواز و یا نزدیکی های آن تلف می گردند. این وضع را در زنبورداری «نر کشی» نامیده اند.
نر کشی معمولاً تا اوایل شهریور ماه در تمام جمعیت های زنبورستان پایان می یابد و هم زمان سال زنبورها نیز پایان می یابد. اول شهریور ماه، عملاً شروع نوروز آغاز سال تازه ای است برای زنبورها. طبق گزارش های رسیده در بعضی از نقاط ایران مرکزی و شمالی به دلیل زود تمام شدن شهد و گل در طبیعت، نر کشی در تیر و حتی خردادماه نیز دیده می شود. این وضع به زنبوردار صدمه می زند. تصور می کنم زنبوردار با استفاده از تقویم زنبورداری که خود از سال های قبل ترتیب داده پیش از آن که شهد و گرده ی گل در منطقه ای که کندوها در آن جا قرار دارند کاملاً تمام شود و زنبورها وادار به نر کشی شوند، کندوهایش را به نقطه ای دیگر با شهد فراوان کوچ می دهد تا از نر کشی زودرس جمعیت ها جلوگیری کند. پس از نر کشی، جمعیت ها زمستان را همیشه بدون نر می گذارند. وجود زنبور نر در زمستان دلیل بر بی نظمی کندو دارد واین خطر جدی برای زنبور و زنبوردا می باشد. از اواخر بهمن و اوایل اسفند ملکه به هر تعدادی که مورد نیاز جمعیت باشد تخم های نر می گذارد.